Spadki napięć w zakładzie produkcyjnym – przyczyny, skutki i rozwiązania

Wahania i spadki napięć to jedno z najczęstszych zjawisk wpływających na stabilność pracy urządzeń elektrycznych w przemyśle. Choć często są niezauważalne w codziennej eksploatacji, mogą prowadzić do przestojów, błędów sterowania, a nawet uszkodzeń maszyn. W dobie automatyzacji i precyzyjnych procesów technologicznych, stabilność napięcia zasilającego staje się kluczowa dla bezpieczeństwa i wydajności produkcji.

Co to są spadki napięć i jak wpływają na pracę urządzeń przemysłowych

Spadek napięcia to chwilowe obniżenie wartości skutecznej napięcia w sieci, zazwyczaj o kilka lub kilkanaście procent względem wartości znamionowej (np. 230 V). Może mieć charakter chwilowy (kilka milisekund) lub długotrwały, w zależności od przyczyny i charakterystyki sieci.

W środowisku przemysłowym skutki spadków napięcia bywają bardzo kosztowne:

  • błędne zadziałanie sterowników PLC i systemów automatyki,
  • resetowanie falowników i napędów,
  • migotanie oświetlenia LED i awarie systemów oświetleniowych,
  • przerwy w pracy robotów, linii montażowych i urządzeń CNC,
  • wzrost prądu rozruchowego i przegrzewanie silników.

W efekcie nawet krótkie spadki napięcia mogą zatrzymać proces produkcyjny, powodując realne straty finansowe.

Wg normy PN-EN 50160:2023-10 problemy z napięciem w sieciach niskiego napięcia to m.in.:

  • Nieprzewidziane przerwy w zasilaniu,
  • Wykraczanie napięcia zasilania poza zakres 207-253V,
  • Asymetria napięcia zasilającego,
  • Zapady i wzrosty napięcia,
  • Harmoniczne napięcia,
  • Występowanie zjawiska migotania,
  • Problemy z utrzymaniem częstotliwości.

Główne przyczyny spadków napięć w przemyśle

  1. Rozruchy silników elektrycznych
    Duże prądy rozruchowe powodują chwilowe spadki napięcia w całej instalacji. Problem nasila się przy równoczesnym uruchamianiu kilku silników.
  2. Falowniki i napędy o zmiennej częstotliwości (VFD)
    Urządzenia energoelektroniczne generują nie tylko harmoniczne, ale też zakłócenia napięciowe i asymetrię fazową.
  3. Asymetria obciążenia faz
    Nierównomierny rozkład obciążeń między fazami powoduje spadek napięcia na jednej z nich i pogorszenie jakości zasilania.
  4. Zbyt długie lub niedowymiarowane linie kablowe
    Rezystancja i reaktancja przewodów powodują naturalne straty napięcia, które przy dużych prądach roboczych mogą przekroczyć wartości dopuszczalne.
  5. Generacja z instalacji PV
    Praca falowników PV lub kompensatorów w trybie nadmiarowym może wprowadzać wahania napięcia w lokalnej sieci zasilającej.

Jak ograniczyć spadki napięć – technologie kompensacyjne

Nowoczesne zakłady przemysłowe wymagają aktywnej stabilizacji i kompensacji parametrów sieci. Klasyczne rozwiązania (np. baterie kondensatorów) często nie wystarczają. Dlatego coraz częściej stosuje się inteligentne układy kompensacyjne i kondycjonery napięcia, które dynamicznie reagują na zmiany w sieci.

Kondycjoner napięcia KN-01 – stabilizacja i symetryzacja

Kondycjoner napięcia typu KN-01/* został zaprojektowany dla operatorów systemów dystrybucyjnych (OSD) jako odpowiedź na problem przekraczania dopuszczalnych wartości napięcia w publicznych sieciach niskiego napięcia, określonych normą jako 230 V ±10%.

Urządzenie bazuje na technologii opracowanej w ramach rozwoju filtrów aktywnych. Kondycjoner napięcia typu KN-01/* działa w czasie rzeczywistym na poziomie lokalnym, realizując dynamiczną kompensację i stabilizację napięć fazowych. Przystosowany jest do montażu słupowego i podłączenia bezpośrednio do czteroprzewodowych linii niskiego napięcia (3F+N). Kondycjoner napięcia typu KN-01/* pełni funkcję lokalnego kondycjonera zasilania, poprawiającego jakość napięcia w końcowych odcinkach sieci, wspierając tym samym pracę operatorów OSD w zakresie spełnienia wymagań jakościowych wg normy PN-EN 50160:2023-10.

Urządzenie umożliwia pracę w 3 trybach:

  • Symetryzacja napięć fazowych,
  • Stabilizacja napięć fazowych w ustalonym przedziale,
  • Symetryzacja + stabilizacja napięć w zadanym zakresie.

Monitorowanie jakości energii w czasie rzeczywistym

Skuteczna stabilizacja napięcia wymaga stałego nadzoru nad parametrami sieci.
 Technologia Elsta Elektronika POWER QUALITY TECHNOLOGY umożliwia:

  • ciągły pomiar parametrów sieci,
  • identyfikację chwilowych spadków i zapadów napięcia,
  • dynamiczną korektę poziomu napięcia fazowego,
  • eliminację asymetrii napięć,
  • zbieranie i archiwizację danych pomiarowych,
  • zdalny dostęp przez opcjonalny router GSM dla operatorów OSD.

Zbadaj stabilność napięcia w swojej instalacji

Spadki napięć to nie tylko dyskomfort, ale realne straty produkcyjne i ryzyko awarii.

Skontaktuj się z ekspertami Elsta Elektronika, aby poznać możliwości w zakresie poprawy jakości energii elektrycznej w Twojej firmie.


Łukasz Baran Kierownik Produktu / Product Manager

Kierownik Produktu, odpowiedzialny za rozwój urządzeń do poprawy jakości energii elektrycznej i systemów magazynowania energii. Działający także w obszarze logistyki materiałowej dla przemysłu i górnictwa.